
1. Vì sao cần đánh giá chất lượng gạo?
Gạo là lương thực thiết yếu của người Việt Nam, chiếm tỉ trọng lớn trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, nếu không đảm bảo chất lượng, gạo có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng như nhiễm độc, nấm mốc, hoặc suy giảm giá trị dinh dưỡng. Chính vì vậy, cách đánh giá chất lượng gạo đóng vai trò quan trọng không chỉ với người tiêu dùng mà còn với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh.

2. Cách đánh giá chất lượng gạo theo tiêu chuẩn TCVN 5644:2008
Theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5644:2008) được ban hành bởi Bộ Khoa học và Công nghệ, chất lượng gạo được đánh giá qua 3 nhóm tiêu chí:
2.1. Đánh giá cảm quan
Các yếu tố cảm quan giúp nhận biết sơ bộ chất lượng gạo:
- Màu sắc: Gạo trắng sáng, đồng đều, không có đốm vàng hay đen.
- Mùi vị: Có mùi thơm đặc trưng (như gạo ST25, gạo thơm Thái Lan), không có mùi hôi, ẩm mốc.
- Tạp chất: Gạo chất lượng không lẫn đá, trấu, hay hạt gạo vỡ nhiều.
- Hình dạng hạt: Hạt đều nhau, không bị vỡ vụn hoặc mối mọt.

2.2. Đánh giá chỉ tiêu hóa lý
Đây là bước kiểm nghiệm quan trọng tại các phòng thí nghiệm:
- Độ ẩm: Dưới 14%. Độ ẩm cao làm gạo dễ bị nấm mốc, giảm thời gian bảo quản.
- Hàm lượng protein: Gạo ngon có protein từ 6,5% trở lên, tạo độ dẻo và dinh dưỡng.
- Tỷ lệ hạt nguyên: Càng cao thì chất lượng gạo càng tốt.
- Hàm lượng amylose: 15-30% tùy loại gạo (ảnh hưởng độ dẻo/cứng của cơm).
Những chỉ số này thường được đo bởi các phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn như của Công Ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam – đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm tư vấn và kiểm nghiệm gạo đạt chuẩn quốc gia.

2.3. Kiểm nghiệm vi sinh vật
Đây là tiêu chí thường bị bỏ qua trong các hộ gia đình, nhưng vô cùng quan trọng:
- Vi khuẩn hiếu khí: Kiểm tra mức độ nhiễm khuẩn môi trường.
- Coliforms, E. coli: Vi khuẩn gây bệnh nếu gạo được bảo quản kém.
- Nấm men, nấm mốc: Là nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em và người già.
Các chỉ tiêu vi sinh thường được thực hiện tại các trung tâm kiểm nghiệm được cấp phép bởi Sở An Toàn Thực Phẩm TP.HCM.
3. Tổ chức, cơ quan uy tín trong lĩnh vực kiểm tra chất lượng gạo
Sở An Toàn Thực Phẩm TP.HCM
Là cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong việc cấp phép và giám sát chất lượng thực phẩm, bao gồm gạo. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tại TP.HCM cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định do Sở ban hành. Trang thông tin chính thức của Sở: sattp.hochiminhcity.gov.vn
Công Ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam
Một trong những đơn vị tiên phong trong kiểm nghiệm thực phẩm tại Việt Nam, chuyên đánh giá chất lượng gạo, kiểm tra theo ISO 22000 và HACCP. Ngoài ra, công ty còn hỗ trợ doanh nghiệp công bố hợp quy, đăng ký chứng nhận chất lượng theo luật định.
Trang thông tin an toàn thực phẩm – ATVSTP.ORG.VN
Trang cung cấp kiến thức và thông báo mới nhất về luật an toàn thực phẩm, hướng dẫn người dân cách phân biệt thực phẩm sạch – bẩn, bao gồm hướng dẫn chọn và kiểm tra gạo sạch.
4. Kết luận
Cách đánh giá chất lượng gạo không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn là yếu tố quyết định đến uy tín và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành nông sản. Tuân thủ các tiêu chuẩn Việt Nam và hợp tác với các tổ chức như Sở An Toàn Thực Phẩm TP.HCM, ATVSTP.org.vn hay Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam chính là chìa khóa để đảm bảo chất lượng gạo trên thị trường.